december 2025 THEMANUMMER: Een opwaardering van het algemene graf

Ontzorgen en opwaarderen

‘We willen de kinderen ontzorgen en kiezen daarom voor cremeren.’ Het is een veelgehoord argument van mensen die openstaan voor begraven, maar hun kinderen niet willen opzadelen met toekomstige vragen over het verlengen van grafrechten. Begraafplaatsen kunnen daar heel eenvoudig op inspringen door graven aan te bieden waarbij het verlengen van grafrechten niet aan de orde is. Een algemeen graf, maar net even anders.

Buiten slapen, een algemeen natuurlijk graf in de stad

Medio 2026 biedt de gemeente Utrecht een natuurlijk graf op begraafplaats Kovelswade. Een mooi groen veld met nog enkele oude graven en omringd door bomen en struiken, wordt hiertoe ingericht. Hieronder beschrijft Tanja Medema de overwegingen die ertoe leidde om er een algemeen graf van te maken, maar dan voor minstens dertig jaar.

Algemene graven waren er altijd

Een algemeen graf is waarschijnlijk zo oud als het begraven zelf, alleen heette het vroeger niet zo. De term algemeen graf gebruiken we (in de volksmond) sinds de 19e eeuw en is pas in 2010 formeel toegevoegd aan de Wet op de lijkbezorging. Alle landen kennen wel zoiets vergelijkbaars.

Waarom een algemeen graf?

Vroeger, toen cremeren nog nauwelijks gebeurde en begraven de standaard was, was een algemeen graf vooral een teken van armoede. Dat is in de loop der jaren veranderd. Nu kunnen er diverse redenen voor zijn. Naast geen geld, ook het willen ontzorgen van nabestaanden, vinden dat tien jaar lang genoeg is en soms speelt onwetendheid een rol.

Overledenen zijn geen karbonades

Marieke Henselmans schreef een boek over hoe een duurzame uitvaart niet duur hoeft te zijn. De Begraafplaats las het en keek hoe hoe duurzaam en niet duur begraven hieruit naar voren komen.

Bouwen met licht

Aula’s op de begraafplaats: in vroeger tijden werden ze volop gebruikt. Lagere begraafcijfers in combinatie met vaker het afscheid elders en verouderde inrichtingen, zorgden voor leegstand. Op diverse begraafplaatsen heeft de aula – om het gebouw weer aantrekkelijk te maken – een flinke makeover gekregen. Dit is het eerste van een serie artikelen over aan de tijd aangepaste en gerenoveerd aula’s.

Terecht trots?

Rotterdam had begin dit jaar de primeur: de eerste elektrische Boki grafdelfmachine (van Van der Klugt) werd in gebruik genomen. Inmiddels zijn er drie elektrische Boki’s bijgekomen, ontwikkeld door Vreeker BV.

Loos alarm

Voor het laatst dit jubileumjaar een terugblik: wat is er in dertig jaar veranderd op de begraafplaats en wat is nog precies hetzelfde gebleven? In 1995 waarschuwt de uitvaartbranche voor een overschot aan crematoria, terwijl begraafplaatsen bang zijn in de toekomst te weinig ruimte te hebben. Het kan verkeren.

Ontmoetingen, inspiratie, netwerken en feestvieren

Een foto-impressie van de LOB-jubileumdag vanwege het dertigjarig bestaan. En reacties van bezoekers en van de dagpresentator.

Verder ...

Verval in Samovodene, Column Gravplassen, De juridische vraagbaak ...