Herstel verzakkingen van grafmonumenten

VRAAG

Ik krijg de laatste tijd regelmatig vragen over wie verantwoordelijk is voor het herstellen van verzakkingen van grafmonumenten op begraafplaatsen. Sinds de wetswijziging van 2010 berust het eigendom van de monumenten bij de RH of eigenaar. Daarmee lijkt het logisch dat de RH verantwoordelijk is, temeer omdat sommige steenhouwers een garantie voor 10 jaar afgeven.

Een goed fundament is van belang, dus die voorschriften moeten duidelijk uitgewerkt worden in het uitvoeringsbesluit/nadere regels en in de vergunningen meegenomen en bij plaatsing gecontroleerd worden.

Als het gaat over het aanvullen van grond zonder dat de grafbedekking verwijderd hoeft te worden (bijv. vanaf de zijkant bij inzakken kist of heftige regenval) vind ik dit nog wel een taak van de begraafplaatsbeheerder. Die heeft meestal ook wel grond voorhanden.

Als het gaat om een verzakking van monumenten waarbij (delen van) het monument tijdelijk verwijderd moet worden vind ik dit de verantwoordelijkheid voor de RH/steenhouwer. Zonder toestemming van de RH mag een begraafplaatsmedewerker er meestal ook niet aankomen en bovendien berust het risico dan ook bij hem.

Graag verneem ik het officiële standpunt van de LOB?

ANTWOORD

Verzakkende monumenten en wateroverlast zijn recentelijk een terugkerend onderwerp in pers en ook bij ons bedrijfsbureau.

De monumenten zijn inderdaad van de rechthebbende c.q. andere eigenaar, maar in elk geval geen eigendom van de begraafplaats. Maar wie is verantwoordelijk voor onderhoud aan de monumenten? De eigen verordening, het eigen reglement en aanvullende regelgeving zijn hier belangrijke documenten in. Daarin moet vastgelegd zijn wie voor welk onderhoud verantwoordelijk is, maar ook welke vorm van fundering geëist wordt.

In het verleden was vaak vastgelegd dat bijvoorbeeld het schilderen van letters onder het onderhoud viel dat uitgevoerd werd door de houder van de begraafplaats. Onderhoud voor 30 jaar afgekocht. Na 15 jaar nieuwe regels en het schilderen valt vanaf dat moment niet meer onder het onderhoud dat de begraafplaats moet verzorgen. Voor de graven waarvoor het onderhoud al afgekocht was, valt het schilderen van de letters dan de komende 15 jaar nog wel onder het onderhoud door de begraafplaats. Daar is door de rechthebbende destijds ook voor betaald. Dat vraagt een goede administratie en communicatie.

Voor herstel van verzakkingen is hetzelfde van toepassing. Wat is geregeld in de eigen regelgeving en welke overgangsperiode is eventueel van toepassing wanneer regelgeving gewijzigd is. Nu is het schilderen van letters van het ene monument wel en het andere monument niet, wellicht makkelijker uit te leggen dan het ene monument wel rechtzetten en het naastgelegen monument niet, maar de basis is gelijk aan het voorbeeld van letters schilderen.

Wanneer er nu of eerder in een verordening, reglement of aanvullende regels niet opgenomen is of was dat de begraafplaats moet zorgen voor herstel na verzakking, dan is de eigenaar van het monument hier verantwoordelijk voor. Ik ben het met u eens dat simpelweg wat zand / grond aanvullen, omdat er een gat naast of half onder een monument ontstaat, tot de werkzaamheden van de begraafplaats hoort te vallen. Grond klinkt in, kist zakt in en dat is een natuurlijk proces. Een goed gefundeerd monument hoeft dan niet direct te verzakken. Door deze werkzaamheden zelf uit te voeren, hou je de regie op je eigen begraafplaats. Wanneer dit aanvullen consequent uitgevoerd wordt, blijft het beeld op de begraafplaats ook op peil en kunnen ongevallen voorkomen worden.

De begraafplaatsbeheerder moet niet op de stoel van een steenhouwer gaan zitten en zelf uitgebreide werkzaamheden aan een monument uitvoeren. Zoals u terecht schrijft, ligt het risico dan vervolgens ook bij de beheerder. Begraafplaatsen die zelf monumenten verwijderen wanneer er een bijzetting is en hier een bedrag van bijvoorbeeld € 100,- voor rekenen, nemen voor relatief weinig inkomsten in mijn optiek een risico. Zeker wanneer ze oudere monumenten verwijderen. Schaderisico is bij verwijdering van oudere monumenten reëel en daar ben je dan ook verantwoordelijk voor.

Nog een aanvulling voor herstel van verzakkingen: Wellicht bent u bekend met de situatie met algemene graven zoals in Dordrecht: meerdere zerkjes van 40×50 centimeter die op een schuin liggende betonplaat (geen roef) geplaatst worden. Wanneer die betonplaat met de zerkjes erop verzakt, is het vanzelfsprekend een verantwoordelijkheid van de begraafplaats om ervoor te zorgen dat de betonplaat weer op hoogte gesteld wordt. Dit ondanks het feit dat de zerkjes / monumentjes niet van de begraafplaats zijn.

IW apr24
22 mei 2024