Keldergraven

Vraag

Onze gemeente heeft keldergraven geplaatst. Nu – bij aanvraag van een begrafenis in een van deze kelders – loopt de begraafplaatsadministratie tegen het volgende aan. Wat moet er gerekend worden en hoe? Is het gebruikelijk dat een gemeente een keldergraf verhuurd i.v.m. het doorrekenen van de gemaakte kosten die door de gemeente zijn gemaakt voor het plaatsen ervan? Of moet de burger zelf deze kelder aanschaffen? Moet er een overeenkomst worden opgemaakt? Moeten we denken aan erfpacht? Kan de kelder opnieuw worden uitgegeven? Of als deze wordt opgezegd, breng je dan opnieuw de aanschaf van een grafkelder in rekening? Verwijder je de kelder na het opzeggen? Wat breng je in rekening. (verlenen rechten periode + kosten begraven (openen kelder??) + verwijderingsbijdrage grafkelder + kosten grafkelder (huur of koop)?

Het zou fijn zijn om wat handvaten/advies over dit onderwerp te krijgen.

ANTWOORD

Uit de vraagstelling begrijp ik dat er in opdracht van en voor rekening van de gemeente een aantal kelders geplaatst zijn in particuliere graven. Hoe daar financieel en administratief mee om te gaan? Er zijn verschillende mogelijkheden, met elk z’n eigen voor- en nadelen.

• De gemeente plaatst een kelder in een particulier graf. In de Heffingsverordening wordt een tarief vastgesteld voor het grafrecht voor een particulier keldergraf. Dat tarief is dan vanzelfsprekend hoger dan het reguliere tarief voor grafrecht, want je wilt de investering ‘terugverdienen’. Stel, teruggerekend naar een jaarbedrag, het tarief voor het grafrecht voor een regulier particulier graf per jaar € 100,- zou bedragen. Voor een particulier keldergraf zou dat dan bijvoorbeeld € 135,- kunnen zijn. Vanzelfsprekend dient het tarief voor een verlenging van het recht op een keldergraf ook evenredig veel hoger te zijn dan het recht voor een regulier graf. Hoe hoog het verschil in tarieven moet zijn is een kwestie van nagaan wat de aanschaf- en plaatsingskosten zijn en welke terugverdientijd verlangd wordt. Stel dat de terugverdientijd op 20 jaar gesteld wordt, genereerd elke langere uitgiftetermijn langer dan 20 jaar en elke volgende verlenging van het grafrecht extra inkomsten. De kelder blijft eigendom van de gemeente. Ik vermoed dat ook bij jullie de raad net de Heffingsverordening met bijbehorende tarieventabel 2024 heeft vastgesteld. Voor komend jaar wordt deze mogelijkheid dan wellicht wat lastig om nog uitvoering aan te geven.

Wordt er ooit afstand gedaan van het grafrecht, kan de kelder geruimd worden. De stoffelijke resten overbrengen naar een            verzamelgraf, de kelder reinigen en de kelder kan opnieuw uitgegeven worden. Vanzelfsprekend ook weer als keldergraf                met een hoger tarief voor het grafrecht. Heb er aandacht voor dat in de grafacte vermeld wordt dat het een particulier                    keldergraf betreft zodat daar geen onduidelijkheid over kan bestaan.

• Een andere mogelijkheid is dat een rechthebbende zelf op eigen kosten een kelder laat plaatsen. Ik ga er vanuit dat hiervoor, net als voor een grafmonument, een vergunning voor aangevraagd moet worden om te voorkomen dat er een kelder geplaatst wordt welke groter is dan de afmetingen van het graf. Die kelder is dan eigendom van de rechthebbende. Hoe te handelen wanneer van een dergelijk graf ooit de rechten niet verlengd worden? Het is verstandig daar nu al op te anticiperen. Een mogelijkheid is om een verwijderingsbijdrage in de vergunningskosten te verdisconteren. Maar die inkomsten verdwijnen in de exploitatie en wanneer de kelder ooit verwijderd zou moeten worden, zijn die inkomsten waarschijnlijk allang weg. Worden rechten niet verlengd, gaat het eigendom van de kelder over naar de gemeente, gelijk aan de eigendom van het grafmonument. Is de kelder in goede staat, kan deze na ruiming en reiniging weer uitgegeven worden. Gemeente heeft dan om niet een kelder in eigendom gekregen en kan vervolgens grafrecht voor een keldergraf in rekening brengen. Aandachtspunt wanneer de rechthebbende zelf op eigen kosten een kelder laat plaatsen is dat de gemeente niet zoals in het eerste voorbeeld een hoger grafrecht-tarief voor een keldergraf kan hanteren. Dat kan wel weer wanneer de gemeente het eigendom verkregen heeft en het graf opnieuw uitgeeft.

Het is een (politieke) keuze of het begraafrecht voor een keldergraf gelijk moet zijn aan het reguliere begraafrecht in een                particulier graf. Er is iets te zeggen voor een lager tarief omdat een kelder meestal makkelijker te openen is dan een                        regulier graf, aan de andere kan is het ook niet zo dat dergelijke leges gelijk hoeven te zijn aan de kostprijs. In het kader                van duidelijkheid over tarieven zou ik ervoor kiezen om geen onderscheid te maken bij het begraafrecht.

U vraagt ook nog naar erfpacht. Dat helemaal niet aan de orde. Het enige waar u mee te maken heeft is het uitsluitend recht op een particulier graf. Hiervoor brengt u grafrecht in rekening. Zoals gezegd heeft u verschillende mogelijkheden om met een kelder om te gaan, maar ik begrijp dat de gemeente zelf al kelders geplaatst heeft. Mijn advies is om middels een verhoogd grafrecht-tarief deze keldergraven uit te geven.

IW nov23
30 november 2023