Websites met foto's van graven

VRAAG

Er is een verzoek bij onze gemeente binnengekomen van de beheerder van de site online-begraafplaatsen.nl met het verzoek een lijst te verstrekken van overledenen en locatie. Tevens fotograferen zij de graven, zonder berichtgeving naar de nabestaanden. Verder willen zij een lijst van de geruimde graven vanaf 2010 ontvangen. Nu weet ik dat deze sites bestaan, er zonder overleg gefotografeerd wordt en de namen van overledenen worden genoemd. Mijn gevoel zegt me geen gegevens verstrekken, zeker als de nabestaanden niet op de hoogte zijn.

Mijn vraag is hoe om te gaan met het verzoek van de beheerder van de site online-begraafplaatsen.nl Ik zie uw kundig advies graag tegemoet.

ANTWOORD

Websites als Online-begraafplaatsen.nl, Graftombe.nl, Geneanet.nl – en zo zijn er ongetwijfeld meer websites – publiceren foto’s van grafmonumenten, vaak met het nummer van een graflocatie erbij. Dat is toegestaan en het zijn sites die veel bezocht worden. Lang niet alle getoonde foto’s zijn echter actueel. Het komt veelvuldig voor dat een foto nog op een site staat, terwijl het monument al jaren geleden verwijderd is. Ook is het getoonde grafnummer lang niet altijd juist. Dat is voor de houder van de begraafplaats wel eens lastig. Lastig wanneer publiek belt met een vraag over een graf en ervan overtuigd is dat het grafnummer zoals dat op internet getoond wordt juist is. Los daarvan kan een foto van een graf op een dergelijke site er ook toe leiden dat nabestaanden zich melden bij de begraafplaatsadministratie omdat zij blij verrast waren dat een graf van een familielid nog in stand blijkt te zijn. Zo komt het voor dat grafrecht op die wijze weer te naam gesteld kan worden.

De foto’s van de graven worden door vrijwilligers gemaakt. Voor hen is het makkelijk wanneer zij een overzicht zouden hebben van de personen die op de begraafplaats begraven zijn, liefst met het grafnummer erbij. Een dergelijk verzoek heeft u nu ook ontvangen. Wellicht dat er bij het verzoek een beroep gedaan wordt op de openbaarheid van de registers die een begraafplaats op grond van artikel 27 en artikel 65 Wlb moet bijhouden. Beide registers zijn openbaar. Wanneer iemand aan u bijvoorbeeld de vraag stelt of Jan de Jong, overleden op 1 december 2024 op uw begraafplaats begraven is, dan moet u daarop antwoorden. Als Jan de Jong inderdaad op uw begraafplaats begraven is, dient u ook het grafnummer kenbaar te maken. Daar blijft het bij. De openbaarheid van de registers gaat niet zover dat u aan een willekeurig iemand een overzicht hoeft te verstrekken met de namen en graflocaties van alle overledenen op uw begraafplaats. Evenmin van alle geruimde graven. Zou de eerdergenoemde Jan de Jong overleden zijn op 1 december 1980, begraven bij u op de begraafplaats, maar zijn graf is inmiddels geruimd, dan moet u die informatie ook (kunnen) geven. Dat is de openbaarheid van de registers.

Voor de vrijwilligers van de sites als online-begrafaplaatsen.nl zou uitgebreide informatieverstrekking makkelijk zijn, dat realiseer ik me ook wel. Maar u hoeft aan dergelijke algemene vragen geen invulling te geven. Dat geldt evenmin wanneer de vraag zou zijn: Kunt u mij een overzicht geven van alle overledenen op uw begraafplaats met de achternaam De Jong. Een vaker voorkomende vraag van mensen die genealogie als hobby hebben en hun stamboom willen uitpluizen. Maar ook die vraag is veel te open en niet gericht op slechts één overledene.

Terugkomend op uw vraag over het fotograferen op zich. Vaak melden de vrijwilligers zich wel wanneer zij monumenten gaan fotograferen, echter niet altijd. Wanneer iemand wel aankondigt dat hij of zij gaat fotograferen, is dat ook het moment om de fotograaf te wijzen op enkele gedragsregels zoals: geen uitvaarten fotograferen, maar alleen monumenten of de vogels, planten, bomen en andere mooie zaken op uw begraafplaats. Gezien het openbare karakter van de begraafplaats hoeft u nabestaanden niet te informeren c.q. vooraf in te lichten. Wanneer nabestaanden op een site een foto van ‘hun’ monument tegenkomen en zij willen niet dat die foto geplaatst wordt, dan kunnen zij dit meestal kenbaar maken bij de beheerder van betreffende website. Bij mijn weten wordt de foto dan ook verwijderd.

IW mei '25
21 juli 2025