Wegpompen water uit een keldergraf

VRAAG

Als beheerder op een gemeentelijke begraafplaats heb ik ervaren dat bij een recentelijke uitvaart  in een grafkelder, deze tot aan de rand vol met water stond. Het betreft één grote kelder, en er is al eerder iemand in begraven. Die kist was nog redelijk in tact. De steenhouwer heeft de kelder leeg gepompt en het water afgevoerd naar de haag, die om de begraafplaats heen staat.

Mijn vraag is of hiervoor een protocol bestaat? Het is toch vervuild water?

Er is niemand binnen de gemeente, die mij hier antwoord op kan geven. Ik hoop de LOB wel.

ANTWOORD

Het komt veel vaker voor dat bij de opening van een grafkelder blijkt dat die (bijna) vol met water staat. Op zich is het een kwalijke zaak dat een grafkelder niet waterdicht is, maar in de praktijk kunnen er allerlei oorzaken voor zijn dat er toch water in een kelder gekomen is. Van belang is om te weten of dit water, grondwater betreft dat door de kelderwand of keldervloer gekomen is, of dat het (regen-) water is dat langs de afdekplaat in de kelder terechtgekomen is. Wanneer de kelder open is voor een bijzetting, kan dat het moment zijn om actie te ondernemen en bijvoorbeeld de kelderwanden te impregneren of ervoor te zorgen dat de afdekplaat op een andere wijze teruggeplaatst wordt, zodat er de kans op inwateren van bovenaf geminimaliseerd wordt.

Terug naar uw concrete vraag over het water dat uit de kelder gepompt is en hoe daar mee om te gaan. U schrijft dat een steenhouwer de kelder leeggepompt heeft. Dat verbaast me enigszins, want in mijn optiek zou dat onder de werkzaamheden moeten vallen die de medewerkers van de begraafplaats uitvoeren. Maar wellicht is er uit praktisch oogpunt voor gekozen om dit door een steenhouwer uit te laten voeren. In de kelder was al eerder iemand bijgezet schrijft u en u geeft tevens aan dat die kist nog redelijk intact was. Op zich zegt de staat van die kist nog niet direct iets over de mate waarin de lijkvertering heeft plaatsgevonden. Dat is van veel omstandigheden afhankelijk. De mate waarin er water in de kelder stond is daarbij één van de factoren, evenals hoelang het water in de kelder stond. Het komt vaker voor dat in oude gemetselde kelders er sprake is van doorsijpelend water, maar ook dat die kelders in de droge maanden weer droog komen te staan. Of het water in de kelder direct in contact geweest is met een verterend lichaam bepaald mede de mogelijke mate van mogelijke vervuiling van het water in de kelder. Het is dus niet zo dat water in een grafkelder altijd vervuild water zou zijn. Wanneer het geen grafkelder geweest zou zijn, maar een regulier grondgraf waar als gevolg een tijdelijk verhoogd grondwaterniveau, water in zou staan voor een bijzetting, zouden jullie dat graf vast ook leeggepompt hebben. Ook dan zou er sprake kunnen zijn dat vanuit omliggende kisten water ‘doorzakt’ naar het open graf.

Het water werd afgevoerd naar de haag om de begraafplaats heen. Op zich is dat een prima oplossing, zeker wanneer de haag wat verder van het graf c.q. de grafkelder staat. De kans dat het water dat weggepompt wordt risico’s bevat voor de medewerkers die ermee in aanraking komen is minimaal. Vanzelfsprekend dienen de medewerkers de persoonlijke beschermingsmiddelen zoals waterdichte handschoenen en schoeisel te dragen, maar dat geldt voor alle werkzaamheden die met begraven of ruimen te maken hebben.

Dat het leegpompen van grafkelders of reguliere grondgraven ‘niet goed voelt’, is iets anders dan dat het een gezondheidsrisico voor de medewerkers zou zijn. Vanzelfsprekend hoopt men altijd dat een grafkelder droog is. Dat geldt ook voor een grondgraf. U wilt niet dat daar water in staat, maar er zijn situaties dat dat helaas wel het geval is. De situatie zoals u beschreven hebt, is zo’n situatie. De gekozen oplossing om het water weg te pompen ‘achter de haag’ lijkt me voor die situatie ook de beste oplossing geweest, waarbij ik hoop dat er ook aandacht voor geweest is om herhaling van water in die specifieke kelder te voorkomen is. Een vraag hierbij kan zijn of jullie richting de rechthebbende op de kelder gecommuniceerd hebben dat de kelder vol water stond en welke actie jullie ondernomen hebben om de kelder in elk geval voor de bijzetting droog te maken. Zeker wanneer jullie vaker te maken hebben met kelders waar water in staat, is het goed om op het punt van wel of niet communiceren hierover naar de rechthebbenden, een protocol te hebben.  Zeker iets om intern te bespreken.

IW feb '25
13 mei 2025