Afscheid Wim Zaalberg van Essenhof

Op 8 juni jongstleden nam Wim Zaalberg afscheid van begraafplaats en crematorium de Essenhof waar hij bijna twintig jaar als beheerder in dienst van de gemeente Dordrecht gewerkt heeft. Met diverse toespraken en en overdaad aan cadeaus uitgereikt tijdens een informele borrel zetten collegas, vrienden en familie Zaalberg in het zonnetje.

In zijn eigen toespraak gunde Zaalberg zijn gehoor een interessante blik op de toekomst, zowel de toekomst van De Essenhof – waaruit blijkt wat enkele van zijn wensen zijn, waaronder een grootschalig keldergrafcomplex en plaatsing op de monumentenlijst van de oude aula en de uit 1826 daterende grafakkers – als die van de begraafplaatswereld en het uitvaartwezen in het algemeen. Delen uit deze toespraak willen wij u niet onthouden, omdat – wie weet – sommige voorspellingen wellicht nog eens werkelijkheid worden.

2003 – Op basis van de door de LOB en andere branche-organisaties in 1991 samengestelde de evaluatie van de Wet op de lijkbezorging wordt in juni de gewijzigde wet door de Eerste kamer vastgesteld.

2007 – In de Flint te Apeldoorn vindt een LOB-congres plaats met als thema Regionale samenwerking van begraafplaatsen.

2012 – Onder auspiciën van de LOB wordt in samenwerking met de ministeries van Landbouw, Onderwijs en Binnenlandse zaken, het IPC te Arnhem, de VHS te Bergen en de STIVU, in de voormalige tuinbouwschool aan de Noordendijk in Dordrecht, het Charon-college gevestigd, een opleidingsinstituut voor lager, middelbaar en hoger beroepsonderwijs in de brede uitvaartbranche. Gelijktijdig  krijgt, na een verbouwing en uitbreiding, de uit de achttiende eeuw daterende dienstwoning aan de Dubbeldamseweg de bestemming als logeergebouw voor stagiaires uit het gehele land.

2015 – Als uitvloeisel van het door de LOB in 2007 georganiseerde congres over regionale samenwerking van begraafplaatsen wordt de Wet op de lijkbezorging gewijzigd. Naast gemeentelijke en bijzondere begraafplaatsen bestaan vanaf dat jaar ook regionale begraafplaatsen. Vijf  begraafplaatsen in Nederland, waaronder de Essenhof, krijgen van de minister van Binnenlandse Zaken het predikaat regionale begraafplaats. Het verzorgingsgebied van de Essenhof omvat vanaf dat moment het eiland van Dordrecht, de Hoekse- en de Alblasserwaard. De Essenhof voert het beheer over ruim 25 begraafplaatsen, waarbij de nodige waarborgen zijn ingebouwd voor het behoud van de identiteit van de kleinere dorps- en kerkelijke begraafplaatsen.

2030 – De LOB organiseert in samenwerking met de Landelijke Vereniging van Crematoria (LVC) een congres over demografische ontwikkelingen in ons land. In het jaar 2000 bedroeg het aantal overledenen  ruim 130.000, de verwachting was toen dat als gevolg van het overlijden van de na-oorlogse geboortegolf dat aantal in het jaar 2030 zou zijn opgelopen tot 220.000. Het jaar 2030 komt echter op 20.000 minder overledenen uit. Bij nader inzien bleek men onvoldoende rekening te hebben gehouden met de voortschrijdende medische wetenschap. Stond aan het begin van deze eeuw de gentherapie nog in de kinderschoenen, in het jaar 2030 was het een algemeen aanvaardbare methode. Het gevolg daarvan is dat de gemiddelde leeftijdsverwachting van mannen moest worden bijgesteld van 74 naar 96 jaar en van vrouwen van 79 naar 104. Een en ander heeft grote gevolgen voor het aantal begravingen in de periode 2030 – 2050.

2040 – In het jaar 2040 wordt de Wet op de lijkbezorging wederom gewijzigd en verdwijnen de begrippen gemeentelijke en bijzondere begraafplaatsen uit de wet. Er komen voor heel Nederland tachtig regionale begraafplaatsen die met elkaar de beheersverantwoording krijgen voor totaal drieduizend begraafplaatsen.

2050 – Bij alle landelijke ontwikkelingen in de eerste helft van de 21ste eeuw heeft de LOB een toonaangevende rol gespeeld. Door de vitalisering van de ruim drieduizend begraafplaatsen in ons land verandert de verhouding begraven/cremeren drastisch. Was die verhouding rond de eeuwwisseling nog fifty/fifty. In 2050 wordt 65 procent van alle overledenen begraven en 35 procent gecremeerd. Door de totaal gewijzigde structuur met de tachtig regionale begraafplaatsen moest ook de structuur van de LOB ingrijpend worden gewijzigd. Voor de nog slechts tachtig houders van de regionale begraafplaatsen blijft de verenigingspoot van de LOB bestaan. Daarnaast wordt de exploitatiemaatschappij Charon B.V. opgericht, met drie divisies: één voor management, één voor onderwijs/public relations en één voor beheer. Charon BV betrekt medio 2050 het kantorencomplex gelegen op het jarenlang braakliggende terrein nabij de spoorbaan, hoek  Laan der VN en de Nieuweweg in Dordrecht. Naast de exploitatiemaatschappij Charon zijn nog een twaalftal verenigingen en organisaties uit de uitvaartbranche in dat pand gevestigd.

Wim Zaalberg is weg uit Dordrecht, maar blijft nog zeer actief als bedrijfsconsulent van de LOB en, sinds kort, als redacteur van De Begraafplaats.