Wim Zaalberg koninklijk onderscheiden

Vrijdag 29 april 2005 ontving Ing. Wim Zaalberg (65) uit handen van burgemeester C.J.M. de Bruin van de gemeente Papendrecht een koninklijke onderscheiding. Zaalberg werd benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau. Zaalberg ontving de onderscheiding omdat hij zich op uitzonderlijke wijze ingezet heeft voor de maatschappij, in het bijzonder op het gebied van begraven en begraafplaatsen.

LOB-leden kennen Zaalberg als de eerste LOB-consulent. Hij vervulde deze functie – immer enthousiast en onvermoeibaar – tot aan zijn pensionering als beleidsmedewerker bij de gemeente Dordrecht in april 2005, toen Pauline Harmsen het van hem overnam. Zaalberg is mede-verantwoordelijk voor de boeken Handleiding voor Opgraven en Ruimen en Begraafplaatsen als cultuurbezit en was tot april 2004 redactielid van De Begraafplaats. (Ook nu verschijnen in dit blad nog regelmatig artikelen van zijn hand.) Wat minder mensen weten is dat Zaalberg zich al drie decennia lang inzet voor het behoud van begraafplaatsen in Nederland, en al lang voor het ontstaan van de verschillende stichtingen en verenigingen die zich bezighouden met dit onderwerp was de heer Zaalberg bereikbaar voor advies. Verenigingen zoals de LOB en De Terebinth zijn veel later opgericht.

Verder was hij secretaris van de werkgroep ‘Begraafplaatsen en crematoria’ van de vereniging Stadswerk. In dit verband was hij de grote animator voor ontwikkeling van een landelijk uniforme bewegwijzering naar begraafplaatsen. Ook werkte hij mee aan de inventarisatie van historisch waardevolle begraafplaatsen in Nederland. Door werkzaamheden en adviezen van Wim Zaalberg zijn vele historisch waardevolle begraafplaatsen en grafmonumenten in Nederland bewaard gebleven die anders voor de komende generaties zeker verloren waren gegaan.

Bij de uitreiking in Papendrecht, de woonplaats van Zaalberg, waren aanwezig de LOB-bestuursleden Franc Korsten, Henri Fagel en Arie van Kooten, LOB-consulent Pauline Harmsen en oud LOB-voorzitter Willem van der Putten. Ook aanwezig was Léon Bok, werkzaam bij de Rijksdienst voor de Monumentenzorg (RDMZ) en als bestuurslid betrokken bij Vereniging de Terebinth.

Zaalberg werd samen met tien andere stadsgenoten gedecoreerd. “Het was een hele zit,” laat de nieuw gedecoreerde weten. “Een ieders kwaliteiten werden uitvoerig belicht door de burgervader. Het begon even na negenen. De laatste persoon kreeg zo tegen twaalven zijn decoratie opgespeld. Nadat, kennelijk zoals gebruikelijk, in het bijzijn van naar schatting een honderd genodigden het Wilhelmus ten gehore was gebracht, volgde nog een toost met oranjebitter en een driewerf ‘hoera’ voor de Koningin.”

En wat vindt Zaalberg van zijn onderscheiding? “Ik heb al die jaren doodgewoon niets anders gedaan dan de kennis, die mij ook maar is komen aanwaaien door mijn contacten met oudere en veelal wijzere collega’s, te delen met vele honderden mensen die belast waren met het beheren en exploiteren van begraafplaatsen en die minder kaas gegeten hadden van die materie. Ik heb dat altijd en nu nog, al is dat natuurlijk minder, met groot genoegen gedaan.” Een ieder kan denken wat hij wil van die jaarlijkse lintjesregen, maar het is natuurlijk wel degelijk een bijzonder aardig instrumentarium voor organisaties, verenigingen en personen om iemand eens extra in het zonnetje te zetten als blijk van erkenning en waardering voor allerlei activiteiten die zich, zoals de burgemeester in zijn speech zei ‘op uitzonderlijke wijze ingezet hebben voor de maatschappij.’ Ik waardeer het dan ook bijzonder dat naast de LOB ook de RDMZ en de Terebinth de voordracht hebben ondersteund. Aan allen en speciaal aan Arie (van Kooten) en Willem (van der Putten), die zich naar ik heb begrepen speciaal hebben ingezet voor deze onderscheiding, mijn hartelijke dank.”

Ondanks zijn pensionering kan Zaalberg het werk niet laten. “Had ik een bedankwoord kunnen uitspreken, dan zou ik onder andere dit hebben gezegd: ‘Hoewel de gemeente Papendrecht lid is van de LOB en ik al ruim 30 jaar, zoals u burgermeester zojuist zei ‘als dé begraafplaatsdeskundige in ons land’ in uw gemeente woon, heeft u tot op heden nooit van mijn deskundigheid gebruik gemaakt. Dat acht ik niet verstandig. Een paar jaar geleden heeft de gemeente een uitbreiding van de begraafplaats gerealiseerd. Nog voor de ingebruikname bleek dat de drainage niet functioneerde en er een nieuwe kostbare drainage moest worden geboord. Recent haalde de begraafplaats nog de lokale pers omdat ze zonder informatie aan rechthebbenden en nabestaanden aanstalten maakte om graven te ruimen. Al die problemen hadden voorkomen kunnen worden indien de gemeente tijdig contact met mij had opgenomen in mijn hoedanigheid als LOB consulent.'”

“Ik heb dit dus dankwoord niet uitgesproken, maar wat schetst mijn verbazing,” vervolgt Zaalberg. “Tijdens de oranjeborrel van zaterdagmiddag kwam de verantwoordelijk wethouder naar mij toe. Hij liet weten dat er op de begraafplaats toch wel de nodige probleempjes waren en dat hij daarover gaarne met mij eens van gedachten zou willen wisselen. Ik heb hem gezegd dat ik zijn telefoontje afwacht.