s.o. resten meegeven aan nabestaande, na ruiming?

VRAAG

Ik benader u met het volgende verzoek: Mijn vader is 25 jaar geleden overleden in een auto-ongeluk. Omdat hij zwaar was verbrand, is hij in een gesloten plastic zak in een kist geplaatst en begraven. Over een half jaar wordt zijn graf geruimd. Aangezien mijn moeder hem nooit meer heeft kunnen aanraken, zou zij graag een bot van hem willen hebben. De mensen die verantwoordelijk zijn voor het ruimen van het graf zeggen dat dit niet mogelijk is. Vanwege de gesloten zak, weten ze niet wat ze daarin na al die tijd zullen aantreffen. Die onzekerheid willen ze niet neerleggen bij de mensen die het werk gaan doen. Daar heb ik uiteraard begrip voor, maar ik begrijp ook dat het wel degelijk mogelijk zou moeten zijn. Welke weg moet ik bewandelen om dit alsnog voor elkaar te krijgen? Kan en mag ik iemand (een professional) inschakelen om dit werk te doen? Ik hoor graag wat de mogelijkheden zijn, alvast dank.

ANTWOORD

U stelt de vraag of het mogelijk is dat u of uw moeder bij de ruiming van het graf van uw vader, een bot(-je) van uw vaders lichaam zou mogen krijgen. In uw optiek zou dat mogelijk moeten zijn. Het korte antwoord op uw vraag is: Het is wettelijk niet toegestaan, het mag simpelweg niet. Dit antwoord is gebaseerd op artikel 31, lid 3 van de Wet op de lijkbezorging (Wlb) dat het volgende aangeeft:

De overblijfselen der lijken worden op een begraafplaats ter aarde besteld of, met overeenkomstige toepassing van het gestelde in artikel 29, derde lid, in een crematorium gecremeerd.
Bij de ruiming van een graf moeten alle stoffelijke resten dus op een begraafplaats opnieuw ter aarde besteld worden. Dat kan zijn dat alle stoffelijke resten in een verzamelgraf geborgen worden, of dieper onder de onderste begraaflaag van het graf geplaatst worden.

Het tweede deel van lid 3 van artikel 31 Wlb geeft echter aan dat er een andere mogelijkheid is. De stoffelijke resten mogen onder voorwaarden na een individuele opgraving gecremeerd worden. Na de crematie mag de as ter beschikking besteld worden aan de opdrachtgever van de crematie. Er geldt een wachttermijn van een maand voordat het crematorium de as mag vrijgeven, maar dat is voor nu van minder relevant. Ik geef graag een toelichting op de procedure om wel stoffelijke resten in de vorm van as te verkrijgen waarbij ik me ook realiseer dat u aangegeven heeft dat uw vader destijds zwaar verbrand was en u dan nu een crematie van de stoffelijke resten misschien ongepast zou vinden. Het is niet mijn bedoeling om daar makkelijk overheen te stappen, maar voor de volledigheid wil ik de mogelijkheid wel benoemen. Crematie is namelijk de enige manier om ‘iets’ van uw vader te verkrijgen omdat het uitgesloten is dat u na de ruiming een bot zou mogen krijgen van de begraafplaats.

Het is wettelijk toegestaan dat stoffelijke resten na een opgraving gecremeerd worden. Hiervoor is op grond van artikel 29 Wlb een vergunning van de burgemeester vereist. U schrijft niet of uw vader in een algemeen graf of in een particulier graf begraven is. Dat kan van belang zijn bij het aanvragen van een vergunning tot opgraven. Bij een particulier graf moet de rechthebbende op het graf namelijk toestemming verlenen voor de opgraving. Wanneer uw moeder rechthebbende op het graf is en zij vraagt de vergunning schriftelijk aan bij de burgemeester, geeft zij daarmee automatisch toestemming voor de opgraving. Op grond van uw bericht, zie ik geen bezwaar tegen verlening van een dergelijke vergunning.

Het is van belang dat u de beheerder van de begraafplaats tijdig informeert dat u, of uw moeder, een vergunning tot opgraven aanvraagt en dat de beheerder dit ook registert in de administratie. De vergunning tot opgraven is direct ook het verlof tot cremeren. Met de vergunning tot opgraven kunnen nadere afspraken gemaakt worden met zowel de beheerder van de begraafplaats, een eventuele externe partij die de opgraving uitvoert wanneer medewerkers van de begraafplaats dat zelf niet (kunnen) doen, vervoerder van de stoffelijke resten en vanzelfsprekend met een crematorium waar de crematie van de stoffelijke resten zal plaatsvinden.

U schrijft niet op welke begraafplaats uw vader begraven is, maar wanneer de begraafplaatsbeheerder zelf geen ervaring met deze werkzaamheden heeft, is het raadzaam op hiervoor een gespecialiseerd bedrijf in te schakelen. Zij kunnen voor u de vergunning aanvragen, de opgraving uitvoeren en de stoffelijke resten transporteren naar het crematorium. Ik adviseer u hiervoor contact te leggen met een bedrijf dat aangesloten is bij de Branche Vereniging Ondernemers Begraafplaatsbeheer (BVOB) Home – BVOB Deze bedrijven zijn gespecialiseerd in dergelijke werkzaamheden.

Igle Weidenaar
16 september 2025