Begraafplaats bij de Kleine Kerk, Over de begraafplaats en het kerkgebouw , †2025

Welkom op de Begraafplaats bij de Kleine Kerk

Historie van het kerkgebouw en de begraafplaats

De begraafplaats is gelegen rondom de kerk van de Protestantse Gemeente Voorhout, ter plaatse beter bekend als De Kleine Kerk. Hoe oud het kerkgebouw precies is, is niet bekend maar het dateert zeker van vóór het jaar 1000 omdat volgens een brief van Keizer Hendrik IV Voorhout in het jaar 1064 met zijn kapel aan het bisdom Utrecht geschonken wordt. Over de periode tot 1500 is niet zoveel bekend.

De meest recente herinnering gaat terug tot de Reformatie: de scheuring binnen het Westerse Christendom, die werd ingezet door Maarten Luther, Johannes Calvijn en andere vroege protestanten in 1517 toen Maarten Luther zijn 95 stellingen op de deur van de slotkerk van Wittenberg in de Duitse deelstaat Saksen-Anhalt, spijkerde. Tijdens die Reformatie gaat de pastoor van de toenmalige R.K. Bartholomeuskerk in Voorhout, Maarten Jansz Serrey, over naar  het Protestantisme en blijft aan tot 1591, waarna Hermannus Schuijl  als eerste predikant van de Protestantse Gemeente in Voorhout aantreedt. Die gebruikt ook het bestaande kerkgebouw, waardoor de Katholieke inwoners van Voorhout geen gebedshuis meer hadden.  

Op 9 oktober 1809 wordt overeengekomen om de kerk en erven (begraafplaats) te splitsen. In de kerk worden het Protestantse en Rooms Katholieke deel door een tussenmuur van turf van elkaar gescheiden. Het schip dient voortaan als kerk voor de Katholieken, terwijl de Hervormden het koor gebruiken. Aan weerszijden van de muur hield ieder zijn eigen dienst. De Katholieken van Voorhout hadden hiermee weer een eigen kerkgebouw. Deze situatie duurde tot 1891. Het was een hele speciale situatie die men nergens in het land aantrof.  Regelmatig werden er over en weer complimenten gemaakt over het mooie zingen op zondagmorgen.In 1873 brandt door blikseminslag een deel van de toren af die eigendom is van de burgerlijke gemeente Voorhout. In 1882 werd de R.K. kerk verzocht hun gedeelte te restaureren. In plaats daarvan werd het R.K.-deel afgebroken en vindt nieuwbouw plaats op nog geen 5 meter van de Hervormde kerk.

 

Stichting Begraafplaats Voorhout

Toen de kerkhoven rond de kerken van de Protestantse Gemeente Voorhout en de R.K. parochie St. Bartholomeus met de groei van het aantal inwoners van Voorhout ruimtegebrek kregen, is in 1975 besloten samen met de gemeente Teylingen  Stichting Begraafplaats Voorhout op te richten. In deze stichting hebben vertegenwoordigers van de beide kerken en de gemeente zitting. In goed overleg kwam vervolgens meer ruimte beschikbaar door de begraafplaatsen uit te breiden met een groot deel dat onder het beheer van de Stichting Begraafplaats Voorhout valt, terwijl het geheel er als een eenheid uitziet. De gezamenlijke begraafplaatsen tellen 550 graven.

 

Begraafplaats Protestantse Gemeente Voorhout – Begraafplaats bij de Kleine Kerk

De begraafplaats ligt in een halve cirkel rond de Kleine Kerk. Er zijn 135 zandgraven, waaronder twee oorlogsgraven. Daarnaast zijn er 5 urnengraven aan de zuidmuur van de kerk en een urnenmuur (columbarium) met 10 urnennissen. Uit het kerkarchief blijft dat de begraafplaats twee maal is uitgebreid tot de omvang die het nu heeft. Het is helaas niet bekend hoe lang er al op dit stukje grond is begraven. Het grafregister gaat niet verder terug dan 1895. Uit alles blijkt dat er daarvoor niets werd geregistreerd, maar dat er wel werd begraven. In 1825 werd bij Koninklijk Besluit het begraven in kerken verboden. Doch voor die tijd was het veelal zo dat rijken in de kerk werden begraven en zij, die met minder aardse goederen gezegend waren alsmede armlastigen, werden begraven in een hof bij de kerk. Het woord ‘kerkhof’ verwijst daarnaar. Wanneer rijke mensen destijds in de kerk werden begraven begonnen hun lichamen na verloop van tijd flink te stinken. Daardoor werd de kerk gevuld met onaangename geuren. Daarin zou de uitdrukking Rijke Stinkerd haar herkomst vinden.

Wie kunnen er worden begraven

Op de Begraafplaats bij de Kleine Kerk kan in principe iedereen, religieus of niet en van welke gezindte dan ook, worden begraven onder de voorwaarde dat er wel plaats moet zijn. Behoudens twee oorlogsgraven en een historisch graf kent de begraafplaats geen eeuwigdurende grafrust of graven voor onbepaalde tijd.

Bijzondere graven

De begraafplaats heeft een paar bijzondere graven. Bij deze graven is een QR-code geplaatst die meer informatie verschaft over de overledenen. Het betreft de grafnummers 28L, 29L, en 64LA. Zie voor nummering van de graven de plattegrond van de begraafplaats. 

Heeft u aanvullingen of tips? Stuur dan een berichtje naar [email protected]

 

Foto's

Contact