Kunnen eeuwige graven worden geruimd?

Vraag:

Op onze begraafplaatsen zijn veel eeuwigdurende graven, waarvan geen rechthebbende meer te achterhalen is. Is het mogelijk om deze graven te ruimen. Zo ja, wat moeten we hiervoor regelen.

Antwoord:

U vraagt ons of het mogelijk is eeuwigdurende graven te ruimen. Dat is een vraag die regelmatig wordt gesteld, maar die niet heel eenvoudig is te beantwoorden. Maar het is in principe zeker mogelijk om tot ruiming over te gaan. Grafrechten moeten ten alle tijde worden gerespecteerd. Dat geldt zowel voor graven die voor bepaalde en voor onbepaalde tijd (eeuwigdurend) zijn uitgegeven. Grafrechten kunnen vervallen als de termijn afloopt, maar ook als de bedekking verwaarloosd wordt en niemand zorg draagt voor de instandhouding. Als er geen rechthebbenden meer zijn te achterhalen is het ook niet aannemelijk dat er nog nabestaanden zijn die voor de rechten zullen opkomen. Het vervallen verklaren in die omstandigheden dient echter wel opgenomen te zijn in de verordening dan wel reglement van betreffende begraafplaats, op moment van uitgifte. Deze voorwaarde is van groot belang.

Het is mij niet bekend wat u (tot nu toe) gedaan heeft om rechthebbende te achterhalen. Het is in elk geval belangrijk dat u kunt aantonen dat u al datgene heeft gedaan wat redelijkerwijs gesproken van u verwacht mag worden. Het is wel van belang dat u zeker weet dat het ook daadwerkelijk om eeuwigdurende graven gaat. Daarover bestaat nog wel eens onduidelijkheid omdat er soms geen bewijsmateriaal meer bestaat.  Dat kan zowel gelden voor de begraafplaatsbeheerder als voor de rechthebbenden.

Voorts is het van belang na te gaan of er mogelijk sprake is van waardevolle grafbedekkingen met monumentale en/of cultuurhistorische waarde. Deze kunnen een beschermde status hebben of het kan van belang zijn dat ze die krijgen. Een plaatselijke cultuurhistorische vereniging kan u daarbij veelal van dienst zijn. Het lijkt mij verstandig dat u in het kader van de voorbereiding van de ruiming hoe dan ook overleg met hen heeft.

U bent niet verplicht de voorgenomen ruiming te publiceren. Maar u kunt er desgewenst voor kiezen d.m.v. een bordje bij de betreffende graven gedurende een jaar de voorgenomen ruiming aan te kondigen. Dat kunt u wellicht het beste zelf bepalen.

Jo Beltman
16 februari 2011