Verschil grafrecht en recht op begraven?

VRAAG

Wat is het verschil tussen grafrecht en recht op begraven?

Dit in het kader van het hebben een particulier graf, waarvan de huurtermijn per <datum> is afgelopen, terwijl het onderhoud van dit graf nog twee jaar doorloopt.

ANTWOORD

U heeft een vraag over grafrecht en het recht op begraven. U schrijft niet voor welke gemeente u de vraag stelt en welke Beheers verordening van toepassing is op het graf waarover uw vraag van toepassing is. Hetgeen in de begripsomschrijving in de verordening staat kan van belang zijn bij de beantwoording van deze vraag. Ik hou mijn reactie nu dus even algemeen.

U dient terug te grijpen naar de Wet op de lijkbezorging (Wlb) en nagaan wat daarin over grafrecht gesteld wordt.

Artikel 23, lid 2 en artikel 28, lid 1 schrijven daar iets over.

Artikel 23
2. Begraving geschiedt in een algemeen graf, waarbij de houder van de begraafplaats bepaalt wie daarin wordt begraven, dan wel in een particulier graf, zijnde een graf waarop een uitsluitend recht is gevestigd, waarbij de rechthebbende bepaalt wie daarin wordt begraven.
Artikel 28
1. Een uitsluitend recht op een graf, welke vorm aan dit recht ook wordt gegeven, kan uitsluitend schriftelijk worden gevestigd. Het recht kan voor onbepaalde tijd of voor een bepaalde tijd van ten minste tien jaar worden verleend.
Het voor bepaalde tijd verleende recht wordt op verzoek, mits gedaan binnen twee jaar voor het verstrijken van de termijn, telkens verlengd, met dien verstande dat de houder van de begraafplaats kan bepalen dat een periode van verlenging niet korter is dan vijf jaar en niet langer is dan twintig jaar. Het uitsluitend recht op een graf is geen registergoed.

Onder grafrecht wordt gezien het ‘uitsluitend recht’ op een particulier graf waarbij de rechthebbende bepaald wie in het graf begraven wordt. Grafrecht kan in een Beheersverordening of begraafplaatsreglement uitgebreid worden met het ‘gebruikersrecht’ op een algemeen graf, maar dat lijkt me voor uw vraag niet van toepassing.

Uw vraagt wat het verschil is tussen het grafrecht en het recht op begraven. Wanneer ik kijk naar hetgeen de Wlb daar over schrijft, is grafrecht en het recht op begraven dus hetzelfde. Idealiter lopen de termijnen voor het grafrecht en het onderhoudsrecht gelijk. Dan worden problemen bij verlengingen voorkomen en iedereen weet waar hij of zij aan toe is. Om die reden is wat hierover in de Beheersverordening is geregeld zo van belang. Een koppeling tussen grafrecht en een verplichte onderhoudsbijdrage/ onderhoudsrecht kan goed in de Beheersverordening opgenomen worden. Voor een gemeentelijke begraafplaats is dat dan ook decentrale wetgeving.

Een oorzaak van termijnen die niet gelijktijdig aflopen, kan zijn ontstaan wanneer er in een particulier graf waarop nog minder dan tien jaar grafrechten rusten, begraven moet worden. Wanneer dan het grafrecht wél verlengd wordt om zodoende de grafrusttermijn te kunnen garanderen, maar op dat moment wordt vergeten om het onderhoudsrecht te verlengen, dan is er sprake van niet-gelijklopende termijnen voor een graf. In uw vraagstelling is de situatie precies andersom. Het onderhoudsrecht is voor een langere periode afgekocht dan het grafrecht c.q. het recht op begraven. Dat kan dan weer ontstaan zijn wanneer vervolgens het onderhoudsrecht een keer verlengd wordt waardoor de niet gelijklopende termijnen in stand gehouden worden. Het advies hierin is om de termijnen gelijk te trekken om de onduidelijkheid op te heffen.

IW mrt '25
6 mei 2025